TRẺ TỰ KỶ CÓ THỂ ĐẾN TRƯỜNG? / TIỀN TIỂU HỌC?

Trẻ đủ tuổi thì đến trường, đi học. Chuyện tưởng như đương nhiên với mọi đứa trẻ nhưng lại không đơn giản đối với những trẻ tự kỷ. Có nên cho con đi học? Có ngôi trường nào chấp nhận cho con vào học hay không??? Đó là những câu hỏi không dễ tìm lời giải đáp, những tâm trạng lo âu của những ông bố, bà mẹ có con đến tuổi bắt đầu đi học, các phụ huynh có con mắc hội chứng tự kỷ.

“Trường là một môi trường xa lạ đối với trẻ tự kỷ vốn quen sống trong môi trường gia đình, cần sự quan tâm, kèm cặp đặc biệt vì trẻ có những thói quen sinh hoạt riêng. Đến trường, trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn do lớp học đông, giáo viên phải quán xuyến cả lớp, không thể tập trung giúp đỡ mình trẻ được. Bị thay đổi môi trường, trẻ không tự hòa nhập được, bị bạn bè trêu chọc hoặc xa lánh, trẻ cô lập dẫn đến không tự tin, có thể càng khép kín hơn”. Đây là nỗi băn khoăn chung của nhiều bậc cha mẹ đúng không ạ??

Một vài kinh nghiệm của các chuyên gia can thiệp đó là năm đầu tiên đi học, chưa cho trẻ đến trường tiểu học ngay mà trải qua một năm ở một lớp “tiền tiểu học” để cháu vừa học vừa chơi, làm quen với việc học, sau đó mới bắt đầu vào lớp một. Điều này hoàn toàn hợp lý và có căn cứ đối với trẻ tự kỷ. Và có rất nhiều trẻ hiện nay vừa học tại giáo dục hòa nhập, vừa can thiệp tại các trung tâm chuyên biệt. Vì các trường tiểu học chỉ có thể dạy về kiến thức cấp 1 chứ không có chuyên môn can thiệp hành vi của trẻ, cũng như giúp trẻ cải thiện về chứng rối loạn phổ tự kỷ. Việc tìm ra phương pháp và cách thức tốt nhất cho những đứa trẻ cũng phụ thuộc rất lớn vào nhận thức của các bậc phụ huynh.

trước khi con bước vào lớp 1, con cần được trang bị hệ thống các kĩ năng như sau:

1. Kỹ năng thích ứng:

– Thích ứng với môi trường lớp học mới (cách kê bàn ghế, bố trí vị trí, chỗ ngồi và không gian lớp học)

– Làm quen với bạn mới, tạo sự thân thiện với bạn bè, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, làm quen với khái niệm trường học, bạn bè, thầy cô và cách xưng hô trong nhà trường.

2. Kĩ năng tự phục vụ:

– Tự biết đi giày, dép

– Tự biết mặc, cởi áo

– Tự biết chuẩn bị đồ dùng học tập cho bản thân

– Tự biết ăn cơm, lấy nước uống

3. Kỹ năng giao tiếp

– Giới thiệu bản thân (mô tả nhận biết bạn)

– Lắng nghe và chú ý

– Duy trì cuộc hội thoại

– Nói luân phiên

– Rủ người khác cùng chơi

– Chia sẻ

– Ứng xử khi thua cuộc

– Ứng xử khi thắng cuộc

– Ứng phó áp lực từ bạn bè

– Nhờ người khác giúp đỡ

Biết cách đặt câu hỏi: cái gì? Ở đâu? Ai? Đang làm gì? Như thế nào? Tại sao vào đúng hoàn cảnh giao tiếp.

4. Kĩ năng hoàn thành công việc theo yêu cầu

– Tiếp thu và nhận nhiệm vụ

– Xử lý thông tin

– Tìm kiếm thông tin và cách giải quyết vấn đề hoàn thành nhiệm vụ

5. Kĩ năng vận động:

-Vận động tinh

– Vận động thô

– Vận động phối hợp

6.Rèn bốn kĩ năng cơ bản: Nghe, Nói, Đọc, Viết.

• Nghe:

+ Nghe hiểu giao tiếp thông thường

+ Nghe và làm theo lời chỉ dẩn

• Nói:

+ Khả năng phát âm to, rõ ràng

+ Trả lời được các câu hỏi thông thường

• Đọc:

+ Nhận biết hướng đọc

+ Đọc một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói ngọng, nói lặp, đọc lí nhí, phát âm phải đúng chính xác

• Viết:

+ Nhận biết được hướng viết

+ Hiểu được mối quan hệ giữ lời nói và chữ viết

+ Nhận biết được chữ cái, từ

+ Phân biệt được sự giống nhau qua thị giác

+ Tư thế ngồi.

– Thông qua môn Làm Quen Văn Học: Trẻ được nghe, đọc truyện, dược kể lại truyện, kể sáng tạo, kể theo mô hình, hình tượng, đóng kịch…Vừa phát triển ngôn ngữ mạch lạc vừa phát triển trí tưởng tượng phong phú.

– Thông qua môn Làm Quen Chữ Viết: Tạo môi trường cho trẻ bằng cách viết tên các đồ dùng cá nhân. Đối với trẻ, có thể chỉ là vẽ một vài nét nguyệch ngoạc trẻ sẽ thích thú bởi giấy, bút và kỹ năng viết của trẻ trước khi biết đọc, trẻ biết viết tên mình rồi nhận ra tên của bạn. Hình thành cho trẻ tính hiếu kỳ đối với ngôn ngữ viết.

– Tổ chức gợi ý cho trẻ tham gia vào hoạt động trực nhật lớp, biết thỏa thuận phân công trực nhật, có ý thức tự giác giúp đỡ nhau cùng thực hiện.

Quan điểm đối với trẻ VIP:

Ngoài những kĩ năng trên, để con có thể đến lớp và theo kịp cùng các bạn, theo tôi, trước khi đi học, một số kĩ năng tiểu học con nên được đi trước:

– Khả năng viết thạo

– Khả năng đọc trơn

– Khả năng làm toán

Bên cạnh đó, khi xây dựng chương trình cho VIP, cần chú ý:

– Hiểu “nét riêng” của bé:

– Liên kết chặt chẽ với gia đình