Tiến sĩ sinh hóa Katie Reid, bà mẹ đã tìm ra mối liên quan giữa glutame (chất chính trong bột ngọt) và các triệu chứng tự kỷ của con gái mình, là người phát minh ra chế độ ăn này và nhờ nó bà đã giúp con vượt qua tự kỷ. Chế độ ăn Reid bao gồm 75 % thức ăn là các loại rau nhiều chất xơ, 15 % đạm và chất béo, 10 % là các chất bột và trái cây. Và thức ăn chính cần loại bỏ là các thức ăn đã qua chế biến có chứa glutame hoặc các loại chất kích thích khác.
CHẾ ĐỘ ĂN SCD (SPECIFIC CARBOHYDRATE DIET)
Chế độ ăn này cũng được tạo ra bởi một nhà sinh hóa và sinh học tế bào Elaine Gottschall, người đã chữa cho con mình khỏi viêm loét đại tràng. Chế độ ăn này đã đi xa hơn chế độ ăn không gluten, không casein và loại bỏ nấm ruột một bước và được khuyên dùng cho người tự kỷ. Mục tiêu là để chấm dứt vòng nguy hiểm của sự kém hấp thu và quá nhiều vi khuẩn bằng cách loại bỏ một số vi khuẩn và những loại thức ăn nuôi vi khuẩn.
Chế độ ăn SCD bắt đầu bằng một đến hai tuần chỉ ăn chất đạm và một số loại tinh bột hạn chế bao gồm:
• Các loại trái cây và rau tươi, đậu, thịt tươi, cá và gia cầm, phomat tự nhiên, oliu, dầu dừa và mật ong. Tất cả trái cây và rau củ cần phải gọt, bỏ hạt và nấu chín.
• Cấm tất cả các loại tinh bột phức tạp, ngũ cốc, thịt đã chế biến, các sản phẩm có đậu nành, sữa bò, đường và rau củ hay trái cây đóng hộp.
• Ăn thêm sữa chua làm từ sữa dê, một nguồn vi khuẩn tốt.
Các loại hạt trái cây thô và rau sống như xà lách, cà rốt, cần tây và hành không được ăn ở thời điểm này nhưng có thể ăn sau.
Trong rất nhiều năm, Judy Chinitz đã tìm cách giúp cho con trai Alex, một cậu bé suốt ngày kêu gào vì đau đớn, không ngủ, luôn di chuyển, luôn tự cắn và cào cho đến khi chảy máu, tiêu chảy và nôn. Bà đã thử tất cả mọi cách điều trị y tế và các chế độ ăn bác sĩ khuyên nhưng không thành công. Cuối cùng, bà tìm được SCD và “ chế độ ăn đó đã cứu cuộc sống của chúng tôi”- bà nói. Bà đã chia sẻ câu chuyện đáng ngạc nhiên của mình trong quyển sách “We band of mothers: Autism, my son, and the Specific Carbohydrate Diet”.
CHẾ ĐỘ ĂN GAPS (GUT AND PSYCHOLOGY SYNDROME DIET)
Chế độ ăn GAPS bắt nguồn từ SCD, và được bác sĩ Natasha Campbell – McBride sử dụng để chữa bệnh viêm đường ruột mãn tính do thành ruột bị tổn thương hoặc do thiếu cân bằng hệ khuẩn ruột. Chế độ ăn này tập trung loại bỏ những thức ăn khó tiêu hóa và gây hại đến hệ khuẩn ruột, thay chúng bằng những loại thức ăn nhiều dinh dưỡng để chữa lành đường ruột.
Đây là chế độ ăn rất cần thiết cho những ai có các triệu chứng tiêu hóa nghiêm trọng như tiêu chảy, đau bụng đầy bụng và táo bón mãn tính, tuy nhiên GAPS có rất nhiều giai đoạn, hạn chế nhiều loại thức ăn và rất tốn thời gian để theo đuổi. Nếu quan tâm, bạn có thể tìm đọc sách “ Gut and Psychology Syndrome Diet”.
Một chế độ ăn tương tự nhưng dễ thực hiện hơn là:
CHẾ ĐỘ ĂN BED (BODY ECOLOGY DIET)
Người sáng lập BED là chuyên gia dinh dưỡng Donna Gates. Theo Patricia Lemer, đây là chế độ dinh dưỡng tốt nhất, không chỉ cho người tự kỷ mà còn cho tất cả những người có vấn đề về tiêu hóa. Chế độ ăn này cũng là chế độ ăn không gluten không casein và cũng tương thích với SCD. Nó sẽ giúp cơ thể chống lại bệnh nhiễm nấm ruột mãn tính.
Donna Gates coi tự kỷ là tổng hợp của rất nhiều rối loạn – tất cả đều có thể chữa lành. Bà tin rằng chính viêm nhiễm đường ruột – não bộ là nguyên nhân làm cho trẻ không kết nối được với xung quanh. Mục tiêu của BED là đem trẻ trở về với thế giới bằng can thiệp dinh dưỡng. Từ 2003 đến nay BED đã giúp rất nhiều trẻ có rối loạn phát triển vượt qua được các khó khăn của chúng.
Chế độ ăn này yêu cầu loại bỏ những thức ăn có vấn đề: đường, gluten, casein, đậu nành và các thức ăn đã qua chế biến. BED yêu cầu trẻ ăn thức ăn chất lượng cao nhất và nhiều dinh dưỡng nhất từ các nhóm thức ăn sau đây:
• Các loại rau lá sẫm màu nhiều dinh dưỡng và rau củ
• Đạm động vật không tiêm hóc môn, kháng sinh, loại đạm dễ tiêu hóa như cá, gà, và một ít trứng.
• Ngũ cốc không gluten: Quinoa, hạt kê, amarthan (dền hạt) , kiều mạch
• Các loại dầu ăn không tinh luyện và các chất béo như dừa, gan cá tuyết (cod liver), hạt lanh, quả bơ, hạt mắc ca, quả oliu, dầu hạt bí, bơ ghee và bơ nguyên chất, và kem (cream)
• Các loại trái cây được chọn lựa bao gồm: quả mọng, bưởi, kiwi, táo xanh, dứa, ăn với ít nhất 4 oz sữa chua dừa (khoảng 110 gam) để giảm bớt tác động của đường tự nhiên trong trái cây.
Những chất dinh dưỡng khác nhau sẽ đòi hỏi những môi trường khác nhau trong đường ruột để tiêu hóa, ví dụ đạm cần môi trường nhiều axít, nhưng chất bột lại cần môi trường kiềm, chính vì vậy trộn lẫn chất bột và đạm trong một bữa ăn sẽ làm cho dạ dày rất khó tiêu, BED yêu cầu trẻ ăn:
• Chất đạm cùng với những loại rau không có tinh bột hoặc rong biển
• Chỉ ăn những ngũ cốc được phép và các loại rau có tinh bột (như bí đỏ, đậu, hạt đậu, ngô, hạt dẻ, atiso, khoai tây vỏ đỏ) với những loại rau không tinh bột hoặc rong biển.
• Luôn ăn trái cây riêng khi bụng rỗng.
Chỉ ăn tới 80% dạ dày và để lại 20 % để tiêu hóa. Chế độ ăn này còn độc đáo ở chỗ nó bao gồm thêm thủy liệu pháp THẢI ĐỘC ĐẠI TRÀNG thường xuyên. Donna Gates đã thành lập một cộng đồng trực tuyến cho những người quan tâm đến việc chữa lành cho trẻ tự kỷ bằng BED, tên là BEDROK.
Bác sĩ Jacqueline McCandless, tác giả sách “Children with starving brains”(Trẻ với những bộ não đói) là bà của một cô bé tự kỉ, bà tin rằng những chế độ ăn kiêng chính là sự lựa chọn đầu tiên cho việc chữa lành. Bà nói “Khi tôi bắt đầu làm việc với trẻ tự kỷ, tôi nhận ra có hai nhóm phụ huynh, nhóm thứ nhất rất tận tâm, họ loại bỏ bột mì, loại bỏ sữa, bỏ đậu nành và cuối cùng là loại bỏ đường và những đứa trẻ này bắt đầu khỏe lên. Nhóm thứ hai là những người không tin rằng một chút đường, một ít bánh mì hay một cái bánh ngọt có thể làm hại con họ và những đứa trẻ này vẫn tiếp tục bị viêm nhiễm và không phát triển được. Cuối cùng thì bà đã từ chối làm việc với những cha mẹ không sẵn sàng thay đổi chế độ ăn cho con một cách nghiêm túc.
Mục tiêu cuối cùng của chúng ta là LOẠI BỎ NHỮNG THỨ GÂY HẠI đang chiếm chỗ trong cơ thể của trẻ để giải phóng năng lượng cho việc nói, kết nối và học tập.
Hoa Le
Trích từ sách “Outsmarting Autism”
